RIVM: radon in Nederlandse woningen en gebouwen nog altijd weinig
De concentratie van het radioactieve radon in woningen en gebouwen in Nederland is laag. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM in de periode 2022 tot en met 2023. Wel is de concentratie iets hoger in vergelijking met vorige onderzoeken. Een mogelijke verklaring hiervoor is de energiecrisis in 2021-2023. Hierdoor gingen veel mensen minder ventileren, wat ervoor zorgt dat er meer radon binnen blijft.
Radon ontstaat door natuurlijk verval
Radon is een radioactief edelgas. Radon ontstaat van nature continu in de bodem en bouwmaterialen die van bodemstoffen zijn gemaakt. Door dit natuurlijke proces komt radon voortdurend vrij in onze leefomgeving. Via onderzoek kunnen we in de gaten houden welke concentratie radon er in woningen en gebouwen zit.
Geen extra maatregelen nodig
De gemiddelde radonconcentratie in woningen in Nederland is 21 becquerel per kubieke meter (Bq/m3). Becquerel is een eenheid die aangeeft hoeveel radioactiviteit er is. In Nederland vinden we dat een radonconcentratie in woningen en gebouwen onder de 100 Bq/m3 acceptabel is. Dit noemen we het referentieniveau. Vanuit de overheid zijn er daarom geen redenen tot extra maatregelen.
De hoogste concentraties komen voor in woningen en gebouwen in het Rivierengebied (36 Bq/m3) en in Zuid-Limburg (59 Bq/m3). Dat komt door de bodemsoort in die gebieden. Daarin komt van nature meer radon voor dan in de rest van Nederland. De gemiddelde radonconcentratie in Nederland is nog altijd heel laag in vergelijking met andere Europese landen.
Ventileren blijft belangrijk
Wel is de gemiddelde radonconcentratie in heel Nederland 1,5 maal hoger in vergelijking met de onderzoeksresultaten uit het vorige onderzoek in 2013. Toen was het 16 Bq/m3. Mogelijk komt dat door de energiecrisis in 2022. Hierdoor zijn huishoudens over het algemeen minder gaan ventileren om energie te besparen.
Het belangrijkste wat je kunt doen tegen radon is goed ventileren, zeker bij huizen met natuurlijke ventilatie. Dat zorgt ervoor dat radon zich niet ophoopt in huis. Bij huizen met mechanische ventilatie is de radonconcentratie vaak lager. Blootstelling aan straling door radon is een van de factoren die bijdragen aan de kans om longkanker te krijgen. Ook staat vast dat roken de schadelijke effecten van radon versterkt, zo geeft het RIVM aan.
Een jaar lang meten
In het onderzoek door het RIVM zijn in totaal bijna 2.700 woningen en ruim 350 werkplekken en openbare gebouwen onderzocht, zoals bibliotheken. Hier heeft het RIVM een jaar lang radon gemeten. Daarna heeft het RIVM-onderzoeksteam de resultaten geanalyseerd.
ANVS geeft periodiek opdracht voor onderzoek
Vanuit de ANVS geven we periodiek opdracht aan het RIVM om nationaal onderzoek te doen naar radon in Nederlandse woningen en gebouwen. Wij laten dit onderzoek periodiek doen vanuit onze rol als coördinator Nationaal Actieprogramma Radon. Wij hebben die rol om de stralingsbescherming in Nederland in de gaten te houden en te bewaken. Vanuit deze rol blijven we ook passende aandacht vragen voor het onderwerp. We doen dit onder ander door hierover voorlichting en informatie over radon en het belang van ventileren beschikbaar te stellen.
Naast de ANVS is het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid opdrachtgever van dit onderzoek. Die opdracht geven ze om radon op de werkplek in de gaten te houden.
Vanuit de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) is het onderzoeksrapport via een kamerstuk aangeboden aan de Tweede Kamer.Zij zijn verantwoordelijk voor het beleid voor stralingsbescherming van de bevolking en het milieu (IenW) en werknemers (SZW) in Nederland.