Kerncentrale Borssele langer in bedrijf?

De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) houdt toezicht op de nucleaire veiligheid en stralingsbescherming in Nederland. En we verlenen vergunningen op grond van de Kernenergiewet.

We doen dit op basis van wet- en regelgeving over nucleaire veiligheid en stralingsbescherming. In het demissionaire kabinet Rutte IV is de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat daarvoor verantwoordelijk.

Binnen de wet- en regelgeving bepaalt de ANVS wat de veiligheidseisen zijn waaraan de kerncentrale moet voldoen. We beoordelen of de vergunninghouder voldoet aan de gestelde eisen. We zien toe op de naleving en als het nodig is grijpen we in. We zijn daarbij onafhankelijk en we bewaken de veiligheid.

De vergunninghouder van de kerncentrale is de Elektriciteits Productiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ). De kerncentrale Borssele is in 1973 in gebruik genomen. De vergunning om de centrale veilig in bedrijf te houden geldt voor onbepaalde tijd. Dit geldt voor alle vergunningen voor nucleaire installaties in Nederland.

Het volgende is in ieder geval nodig om kerncentrale Borssele langer in bedrijf te kunnen houden:

1. De Kernenergiewet moet worden aangepast.
2. Het Convenant Kerncentrale Borssele moet worden aangepast. 
3. EPZ moet aantonen dat de kerncentrale ook op langere termijn kan blijven voldoen aan alle technische veiligheidseisen die in Nederland gelden, inclusief de internationale standaarden. Hiervoor moet EPZ het veiligheidsrapport aanpassen, wat ook een wijziging van de vergunning nodig maakt. 

De ANVS is niet bij alle stappen betrokken. Hieronder staat meer informatie hierover.

In de Kernenergiewet (artikel 15a) staat dat op 31 december 2033 de vergunning voor het in werking houden van de kernenergiecentrale Borssele vervalt. Daarbij gaat het om elektriciteit opwekken met kernenergie. In artikel 15a van de wet staat ook dat een vergunningaanvraag voor het vrijmaken van kernenergie in de centrale na 2033 niet in behandeling wordt genomen. Dit is in 2010 in de wet opgenomen. Dus als de centrale na 2033 in bedrijf moet blijven, dan moet onder andere de Kernenergiewet worden aangepast.

Voor aanpassing van de Kernenergiewet moet een wetswijziging voorbereid worden door de regering. De Tweede en Eerste Kamer beslissen over de wetswijziging. De voorbereiding wordt gedaan door de ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW).

In de voorbereiding moeten de ministeries ook de gevolgen voor het milieu onderzoeken. Dit heet een milieueffectbeoordeling. Ook moet er ruimte zijn voor publieksparticipatie, zoals inspraak van burgers en belangenverenigingen. Zijn er grote gevolgen voor het milieu? Dan gelden er extra eisen aan de wetswijzing. Deze eisen staan in nationale, Europese en internationale wet- en regelgeving (waaronder het verdrag van Aarhus en het verdrag van Espoo). 

In de toelichting op de wet staat dat de uiterste sluitingsdatum die in de wet staat, samenhangt met de afspraak over de bedrijfsduur van de centrale. En deze afspraak staat in het Convenant Kerncentrale Borssele. Daarom moet het convenant ook aangepast worden om de wet te kunnen wijzigen op dit punt.

In het Convenant Kerncentrale Borssele staan de afspraken op een rij tussen de Rijksoverheid en de vergunninghouder EPZ. Het is in 2006 door de betrokken partijen ondertekend. Een van de afspraken in het convenant gaat over de bedrijfsduur van de kerncentrale. Daarin staat nu dat vergunninghouder EPZ de centrale uiterlijk per 31 december 2033 buiten bedrijf stelt.

Na het wijzigen van de wet, moet de huidige vergunning voor de kerncentrale Borssele aangepast worden. Een belangrijk onderdeel van een vergunning is het veiligheidsrapport. Daarin toont de vergunninghouder aan hoe de kerncentrale aan de technische veiligheidseisen voldoet en kan blijven voldoen. 

Dit rapport moet door de vergunninghouder geactualiseerd worden voor een verlenging. Nu richt het rapport zich op een sluiting eind 2033. De vergunninghouder moet gaan aantonen dat de veiligheid ook na 2033 is geborgd. Dat kan onder andere met veiligheidsanalyses en verouderingsberekeningen.

De ANVS beoordeelt het nieuwe veiligheidsrapport. Het kan zijn dat de vergunninghouder onderdelen moet vervangen of moderniseren. Dit hangt af van hoe verouderd de verschillende onderdelen van de kerncentrale zijn. Voor deze extra maatregelen is mogelijk ook een aanpassing van de vergunning nodig, afhankelijk van wat en hoeveel er moet gebeuren.

De ANVS bepaalt aan welke veiligheidseisen de kerncentrale moet voldoen. Dat doen we op basis van Nederlandse wet- en regelgeving en internationale standaardenover nucleaire veiligheid en stralingsbescherming. De vergunninghouder is zelf primair verantwoordelijk voor de veiligheid van de kerncentrale. Daar houden we toezicht op.

Bij een aanvraag voor bedrijfsduurverlenging na 2033 geven we extra aandacht aan verouderingsmanagement en eisen aan langdurig gebruik (‘long term operation’). De centrale is dan meer dan 60 jaar in gebruik. Het principe van ‘voortdurend verbeteren’ van de veiligheid is daarbij leidend.

De ANVS is in Nederland het bevoegd gezag om vergunningaanvragen te beoordelen en vergunningen op grond van de Kernenergiewet te verlenen. De ANVS is onafhankelijk in deze veiligheidsbeoordeling en kan geen aanwijzingen hiertoe krijgen, bijvoorbeeld van het kabinet. Tegen besluiten van de ANVS is, na bezwaar, beroep mogelijk bij de Raad van State.

Op deze website is ook een volledig overzicht te vinden van de procedures en de bijbehorende stappen bij vergunningverlening door de ANVS.

Iedereen krijgt de mogelijkheid om in te spreken op de ontwerpvergunning. Dit geldt niet alleen voor Nederlanders maar ook voor inwoners van onder meer de buurlanden. Zie ook het overzicht van de stappen in de vergunningverlening. 
Moet er voor de vergunning ook een milieueffectrapport (MER) worden gemaakt? Dan is ook inspraak mogelijk via afdeling 16.4 van de Omgevingswet. Wanneer een MER moet worden gemaakt, is te lezen op de website van Infomill.

Daarnaast hebben de ANVS en het Belgische Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) afspraken gemaakt over grensoverschrijdende informatievoorziening en inspraak bij vergunningswijzigingen voor kerncentrales in de grensregio. Mensen die vlakbij een centrale wonen (straal van 20 kilometer) worden door de ANVS en het FANC actief geïnformeerd over een vergunningsprocedure in het buurland en de mogelijkheid tot inspraak.