Inspecties bij bedrijven gespecialiseerd in van nature voorkomende radioactiviteit (NORM)
In 2024 gaan onze inspecteurs op bezoek bij gespecialiseerde bedrijven die diensten verlenen aan bedrijven die met grondstoffen werken. In die grondstoffen kan natuurlijke radioactiviteit zitten. Olie- en gasbedrijven huren deze gespecialiseerde bedrijven bijvoorbeeld in om besmette onderdelen te reinigen of om radioactief afval af te voeren. Wij zien erop toe dat dit veilig en deskundig gebeurt.
Natuurlijke radioactiviteit komt mee naar boven bij winnen van grondstoffen
In de ondergrond zitten van nature radioactieve stoffen. Deze stoffen zijn er al sinds het ontstaan van de aarde. De radioactieve stoffen kunnen mee naar boven komen als we grondstoffen uit de bodem halen. Denk aan olie, aardgas, ijzererts en steenkool.
De concentratie radioactiviteit in deze stoffen is doorgaans zo laag dat dit veilig is voor mensen en de omgeving. Tijdens het productieproces van of met deze grondstof naar eindproduct kunnen de stoffen zich ophopen. Ze kunnen bijvoorbeeld als een aanslag blijven zitten op buizen en in filters. Ook kunnen de radioactieve stoffen zich ophopen in reststoffen, zoals sludge (een soort modder), (staal)slakken en as. Op onze website vindt u meer informatie hierover onder Natuurlijke radioactiviteit bij olie- en gaswinning.
Dienstverlening door servicebedrijven
Bedrijven die met grondstoffen met natuurlijke radioactiviteit te maken hebben, huren vaak gespecialiseerde servicebedrijven in voor meer ingewikkelde handelingen. Deze servicebedrijven reinigen bijvoorbeeld installatieonderdelen op een grondige manier (decontaminatie). Ook kan het gaan om onderhoud aan onderdelen die besmet zijn met radioactieve stoffen. Radioactieve stoffen die bij dit onderhoud vrijkomen kunnen vervolgens ook veilig worden afgevoerd.
Inspecties bij 10 van 16 bedrijven
We gaan bij 10 van de 16 bekende servicebedrijven in Nederland op bezoek. Op het moment dat een servicebedrijf ingehuurd wordt, moeten ze hier bij ons melding van doen. We kiezen die 10 bedrijven deels op basis van meldingen die we hebben ontvangen. Ook kiezen we enkele bedrijven die de meeste dienstverlening uitvoeren. Tot slot kiezen we enkele bedrijven willekeurig. We kondigen de inspecties van tevoren aan bij de betrokken bedrijven.
Waar letten we op?
Tijdens de inspecties controleren we op verschillende onderwerpen. We kijken bijvoorbeeld of er voldoende deskundige medewerkers betrokken zijn. Zo moet er een geregistreerde stralingsbeschermingsdeskundige betrokken zijn. Ook moeten medewerkers die handelingen uitvoeren, daarvoor aantoonbaar instructies hebben gehad.
Verder controleren we of de tijdelijke opslag van radioactieve stoffen voldoet aan de regels. We kijken ook of het radioactief afval op de juiste manier wordt afgevoerd. Bovendien beoordelen we de werklocatie. Tot slot beoordelen we de uitvoering van metingen die nodig zijn om de hoeveelheid radioactieve stoffen te kunnen bepalen.
Servicebedrijven moeten veilig werken met radioactieve stoffen
Het is belangrijk dat servicebedrijven veilig werken met radioactieve stoffen. Daar houden we toezicht op. Zo voorkomen we dat radioactief besmette installatieonderdelen onbedoeld worden hergebruikt en personen onbedoeld worden blootgesteld. Ook kunnen radioactieve stoffen onbedoeld in het milieu terecht komen wanneer er niet goed mee om wordt gegaan. Verder werken de servicebedrijven vaak op wisselende locaties bij andere bedrijven. Dat brengt extra risico’s met zich mee. Dat komt omdat bijvoorbeeld niet iedereen bekend is met van nature voorkomende radioactiviteit.
We delen de resultaten van deze inspecties ook met de Nederlandse Arbeidsinspectie en met het Staatstoezicht op de Mijnen.
