In 2023 kritische blik op eigen werk
In 2023 krijgen Nederland en de ANVS bezoek van 3 teams van internationale experts. Deze bezoeken van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) worden 'missies' genoemd. Deze missies kijken kritisch naar het Nederlandse stelsel van nucleaire veiligheid en de bescherming tegen straling. De eerste missie begint op 4 juni. Daarvoor zijn de voorbereidingen in volle gang.
Zelfevaluatie en controle van buiten
Lidstaten van de Europese Unie zijn verplicht om minstens eens in de 10 jaar het eigen kader van wet- en regelgeving te evalueren. Vervolgens komt het zogenoemde Integrated Regulatory Review Service-team (IRRS-missie) deze evaluatie toetsen. Deze groep van internationale experts bekijkt de regels en praktijken op het gebied van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming en checkt in hoeverre deze aansluiten bij IAEA-documenten op het gebied van veiligheid.
In Nederland vindt de missie plaats van 4 tot en met 16 juni en bespreken de experts in interviews met medewerkers onze reactie op de vragenlijsten en bijbehorende documentatie (zoals regelgeving). Dat levert een IRRS-rapport met concrete aanbevelingen op. Na 3 of 4 jaar komt de missie weer terug om te bekijken of de aanbevelingen zijn opgevolgd.
Dit is de tweede keer dat Nederland een IRRS-missie ontvangt. De laatste keer was in 2014, waarna de vervolgmissie in 2018 plaatsvond. Uit deze missie kwam naar voren dat een land met een nucleaire toezichthouder een onafhankelijke toezichthouder moest hebben, waarna de ANVS werd opgericht. Bestuursvoorzitter Annemiek van Bolhuis: “De belangrijkste aanbeveling uit de vorige missie was dat er een onafhankelijke autoriteit ingesteld moest worden. Die aanbeveling is overgenomen: deze maand hebben we tijdens onze nieuwjaarsbijeenkomst even stilgestaan bij het 8-jarig bestaan van de ANVS.”
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat ontvangt namens Nederland de missie. De ANVS voert de missie uit. Naast de ANVS zijn het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ook betrokken.
Meerdere missies in 2023
Naast de IRRS-missie, die kritisch kijkt naar ons stelsel van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming, zijn er dit jaar nog 2 missies:
- International Physical Protection Advisory Service-missie (IPPAS): een missie die zich richt op de beveiliging van nucleaire installaties en transporten, net als op cybersecurity. Deze vindt plaats van 2 tot en met 13 oktober.
- Integrated Review Service for Radioactive Waste and Spent Fuel Management, Decommissioning and Remediation (ARTEMIS): een missie die onderzoekt of het beheer van radioactief afval goed is geregeld, net als de ontmanteling van kerncentrales. Deze missie is van 19 tot en met 28 november.
Ook de IPPAS- en ARTEMIS-missies leveren concrete aanbevelingen op voor Nederland en de ANVS.
Continu verbeteren
Continu verbeteren is één van de leidende principes binnen de ANVS. Deze internationale missies zijn daarvoor van onschatbaar belang. Annemiek van Bolhuis: “Deze missies dwingen ons om onszelf te evalueren. De kritische blik van andere onafhankelijke organisaties is voor mij essentieel voor ons werk als toezichthouder. Er wordt met kritische ogen van buiten naar onze organisatie gekeken, en naar hoe onze nationale wet- en regelgeving zich verhoudt tot de kaders die het Internationaal Atoom- en Energieagentschap stelt. De betrokkenheid van experts uit andere landen, zorgt ervoor dat wij via hen ook steeds met een frisse blik naar dingen kijken die hier inmiddels vanzelfsprekend lijken.”