Conferentie IAEA: ervaringen delen, maar ook vooruit kijken
Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) organiseerde in samenwerking met het Joint Research Centre van de Europese Commissie de internationale conferentie ‘Working Together to Enhance Cooperation’. Deze conferentie vond van 4 tot 7 november 2019 plaats in Den Haag. De regelgevende instanties uit de hele wereld op het gebied van nucleaire veiligheid en beveiliging en stralingsbescherming waren aanwezig om kennis, ervaringen en geleerde lessen uit te wisselen. Uit de conferentie bleek dat het vooral belangrijk is om goed naar de toekomst te kijken, zodat de instanties voorbereid zijn op problemen waarmee zij later geconfronteerd kunnen worden.
De conferentie werd voor de vijfde keer gehouden en Nederland was dit keer gastheer. De bestuursvoorzitter van de ANVS Jan van den Heuvel gaf in zijn toespraak op de openingsdag aan dat er in het domein van nucleaire veiligheid en beveiliging veel conferenties worden gehouden om ervaringen en goede voorbeelden te delen. ‘Dat is heel belangrijk. Echter: Waar het uiteindelijk om gaat is dat deze ervaringen ook daadwerkelijk in de praktijk van de uitvoering worden toegepast door onze mensen.’ Van den Heuvel wees daarbij op het probleem van afgedankte hoogradioactieve bronnen die soms in schrootladingen worden aangetroffen. Nederland heeft, als één van de grootste schrootimporteurs ter wereld, daar ook mee te maken. De ANVS wijdde tijdens de conferentie een presentatie hieraan, waarbij onder andere het belang van internationale samenwerking hiervoor werd benadrukt.
Crisisvoorbereiding
Een speciale paneldiscussie tijdens de conferentie werd gewijd aan crisisbeheersing bij kernongevallen en stralingsongevallen. Diverse panelleden, afkomstig uit alle windstreken, schetsten op basis van de ervaringen in eigen land hun visie op crisisvoorbereiding. Meer aandacht voor de (psycho)-sociale consequenties voor de bevolking bij het afwegen van te nemen maatregelen werd belangrijk gevonden door de deelnemers van het panel en van de conferentie. Verder werd het oefenen van de plannen op alle niveaus door de panelleden benadrukt.
Kennis
Aan het eind vatte de president van de conferentie, de heer Carl Magnus Larsson, de conclusies samen. Sinds de vorige conferentie in Wenen in 2016 zijn er veel verbeteringen doorgevoerd, vooral in landen die hun regelgeving op één lijn hebben gebracht met internationale goede voorbeelden. Maar er zijn ook nog steeds een aantal aandachtspunten. Zo blijft het behouden en het ontwikkelen van deskundigheid van groot belang. Nieuwe nucleaire en medische toepassingen komen in de huidige tijd zeer snel tot ontwikkeling. Tijdens de presentatie over medische toepassingen bleek dat de deelnemers de kennis hierover goed moeten volgen, zodat ze hier op in kunnen spelen met passend beleid en regelgeving.
Eén aanpak
In de nucleaire sector verschuift de aandacht van het opbouwen van nieuwe nucleaire installaties naar de ontmanteling van buiten gebruik gestelde installaties. Ook het verouderingsbeheer van kernreactoren is een belangrijk aandachtspunt. Veel landen houden de reactoren langer in gebruik dan oorspronkelijk was voorzien. Verder bleek dat veiligheid en beveiliging integraal moeten worden benaderd, en niet los van elkaar met voor ieder domein eigen beleid en regelgeving. Eén aanpak dus, waarbij het niet alleen gaat om een technische benadering en het hebben van excellente technische kennis, maar ook om de juiste cultuur, menselijk gedrag en het functioneren van de organisatie.
Toekomst
Tijdens de conferentie bleek hoe belangrijk internationale samenwerking, het delen van ervaringen en geleerde lessen en bepalen van de effectiviteit is, om wereldwijd verbeteringen te kunnen doorvoeren. Maar het is nog belangrijker om ook goed naar de toekomst te kijken. Daardoor kunnen de toezichthouders de problemen aanpakken waarmee zij in de komende decennia geconfronteerd kunnen worden. De volgende conferentie van het IAEA over Effective Nuclear and Radiation Regulatory Systems wordt gehouden in 2022.
