Regels voor werken met ioniserende straling aangepast
Vanaf vandaag is het Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming van kracht. Dit besluit vervangt de eerdere regelgeving over stralingsbescherming. Het besluit beschermt, net als de eerdere regelgeving, verschillende groepen die te maken hebben met ioniserende straling: werknemers, patiënten, bevolking en het milieu. Via overheid.nl is het besluit te downloaden.
Ioniserende straling, ook wel radioactieve straling genoemd, komt voor in de natuur, de bodem en bouwmaterialen. De ruimte, zon en sterren zenden ook ioniserende straling uit. Ioniserende straling wordt ook gebruikt voor allerlei nuttige toepassingen: bijvoorbeeld bij het maken van röntgenfoto’s in ziekenhuizen, bij het werken met röntgentoestellen in dierenartspraktijken of in de industrie bij de controle op lasnaden. Het milieu, de bevolking, werknemers en patiënten die hiermee te maken hebben, zijn beter beschermd.
Nieuwe Europese regelgeving
Het Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming is gebaseerd op nieuwe Europese regelgeving op het gebied van stralingsbescherming. Daarin zijn aanbevelingen van de Internationale Commissie Radiologische Bescherming (ICRP) in de Europese regelgeving doorgevoerd. Hierdoor voldoet de regelgeving aan laatste wetenschappelijke inzichten, die werknemers die met ioniserende straling werken, de bevolking en patiënten die een behandeling met ioniserende straling ondergaan nog beter beschermen.
Veilig werken en leven met ioniserende straling
De nieuwe regelgeving stralingsbescherming zorgt ervoor dat bevolking, het milieu, medewerkers en patiënten ook in de toekomst beschermd zijn tegen de gevolgen van ioniserende straling. Dit betekent:
- Er gelden hogere eisen aan het controlesysteem, waardoor bijvoorbeeld de bescherming van mensen die met röntgenstraling werken beter geborgd is. Het uitgangspunt hierbij is nog meer dan eerst: hoe hoger het risico, des te strenger de eisen en het toezicht zijn.
- De grenzen voor vrijstelling en vrijgave van radioactieve stoffen, die vrijkomen na bijvoorbeeld grondboringen of een behandeling in een ziekenhuis, zijn aangescherpt. Deze zijn nu meer in lijn met de grenswaarden die wereldwijd worden toegepast.
- De voorschriften voor de stralingsbeschermingsdeskundige en toezichthoudend medewerker stralingsbescherming binnen de Europese Unie zijn gelijk getrokken. Deze deskundigen zorgen voor het veilig werken met straling, bijvoorbeeld in ziekenhuizen en bedrijven.
- De melding die een ondernemer moet doen voor het gebruik of vervoer van een stralingsbron, vervalt. Hiervoor in de plaats komt de registratie. Dit is een ‘standaard vergunning’ en geldt onder andere voor het grootste deel van de röntgenapparaten van tandartsen en dierenartsen.
- Wanneer een ondernemer een nieuwe vergunningaanvraag indient voor het werken met ioniserende straling, moet hij meer informatie aanleveren: bijvoorbeeld een omschrijving van de kwaliteitsborging, van het onderhoud en het inspectieprogramma van apparatuur of contracten voor de terugname van sommige radioactieve bronnen.
- Bedrijven die werken met een bepaalde radioactieve stof moeten een beveiligingsplan, hebben, waarin ook de beveiliging tegen diefstal door eigen personeel is geborgd.
Digitale dienstverlening: wel zo makkelijk
Ondernemers doen een kennisgeving, registratie of vergunningsaanvraag voor het gebruiken of vervoeren van stralingsbronnen bij de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS). Tegelijk met de invoering van het Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming introduceert zij digitale dienstverlening. Het ANVS-loket verwerkt vanaf 6 februari 2018 kennisgevingen en registraties digitaal. De ondernemer krijgt toegang via EHerkenning, het DigiD voor bedrijven. Ook biedt het ANVS-loket de mogelijkheid de status van eerder ingediende kennisgevingen en registraties gemakkelijk in te zien. De digitale aanvraag van vergunningen wordt in de loop van 2018 ingevoerd.
Samenwerking
De staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) is verantwoordelijk voor de implementatie van de Europese richtlijn. De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) bereidt dit voor samen met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) voor werknemersbescherming en het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) voor patiëntbescherming. Bij de invulling van enkele onderwerpen is samengewerkt met andere ministeries. Daarnaast zijn de inspecties die straks toezicht houden betrokken. De deskundigen en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en de branche- en beroepsverenigingen op het gebied van stralingsbescherming zijn sinds 2016 betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe besluit. Met de nieuwe regelgeving rondom stralingsbescherming wordt de bevolking, werknemers, patiënten en het milieu nog beter beschermd.